Teknoloji tarihi, bazen en beklenmedik sürprizleri sunar. Dünyanın ilk video oyunlarından Spacewar!’a ev sahipliği yapmasıyla tanınan devasa bilgisayar Programmed Data Processor-1 (PDP-1), ilginç bir şekilde aynı zamanda yavaş çalışan, hantal bir müzikçalar olarak da kullanılabiliyor.
Bilgisayar Müzesi’nden bir mühendis ve rehber olan Peter Samson, bu ilginç yeteneği kanıtladı. Samson, sistemin içine dikkatlice yerleştirilen delikli kağıt şeritlerden (delikli bant) müzik çalarak izleyenleri şaşırttı. Bu süreç, günümüzün ultra hızlı işlemcilerinden çok uzakta, 1960’ların teknolojisiyle bir sanat eserini yeniden üretme çabasının sonucuydu.
Bu dikkat çekici gösteri, Joe Lynch tarafından yürütülen PDP-1.music girişiminin bir parçasıydı. Projenin amacı, elektronik müzik grubu Boards of Canada’nın kısa ve atmosferik parçası “Olson”u, bu tarihi bilgisayarın yeniden üretebileceği bir formata dönüştürmekti.
Lynch’in anlattığına göre, “Olson”u PDP-1’in anlayacağı dile çeviren sistem, aslında 1960’larda MIT’de öğrenci olan Peter Samson tarafından geliştirilen Harmony Compiler adlı bir programdı. Samson, o dönemde bu programı, bilgisayarın normalde işlem durumunu göstermek için kullanılan dört küçük ampulü kullanarak müzik çalması için tasarlamıştı.
Ampullerden sese giden zahmetli yol
Bu süreç, göründüğünden çok daha karmaşıktı. Samson, bu ampulleri dört adet kare dalga üreticiye dönüştürdü. Ampuller, ses frekanslarında yanıp sönerek sinyal üretiyordu. Her bir ampulden çıkan sinyal, daha sonra bir emülatör aracılığıyla stereo ses kanallarına kaydediliyor ve tek bir dijital ses dosyası haline getiriliyordu.
İşin en ilginç kısmı ise bu ses dosyasının, son aşamada manuel olarak delikli kağıt şeride aktarılmasıydı. Bu şerit, PDP-1’e beslenerek müziğin çalınması sağlanıyordu. Basit bir şarkıyı bile bu yöntemle çalmak son derece zaman alıcı ve zahmetli bir süreçti.
Sonuç, teknolojinin sınırlarını zorlayan bir buluşu gözler önüne seriyor: Müzik ve programlamanın tarihle buluştuğu, eşsiz ve nostaljik bir ses deneyimi. Bu devasa makine, bir zamanlar sadece uzay savaşı oyunlarına ev sahipliği yapmakla kalmayıp, aynı zamanda dijital müziğin erken dönemine dair sıra dışı bir pencere de açıyor.
